Stona Główna
Oferta
Psychoterapia
Superwizja
Warsztaty
O mnie
Inspiracje
czytelnia
Warto przeczytać
Linki
Kontakt









Życie pełnią życia (część 4)

4. WYRAŻAJ SIEBIE, MÓW CZEGO CHCESZ, CO MYŚLISZ, CO CZUJESZ
zamiast manipulować sobą i innymi, usprawiedliwiać czy osądzać.

Ta wskazówka Naranjo pokazuje kierunek do kontaktu z otoczeniem. Kiedy w tu i teraz doświadczamy tego, co rzeczywiste, możemy otworzyć się na wymianę ze środowiskiem i wyrazić to, co się wtedy z nami dzieje. Jeśli zaś tylko odbieramy wrażenia i zatrzymujemy je dla siebie, nie wchodzimy w kontakt ze środowiskiem i nie jesteśmy w pełni obecni w świecie. Dlatego też retrofleksja, czyli zatrzymanie swojej energii i aktywności i skierowanie jej do siebie, zamiast do świata, nazywana jest w Gestalcie mechanizmem unikania kontaktu.
Dzięki wyrażaniu siebie możemy być w żywym kontakcie ze środowiskiem, na bieżąco reagując na pojawiające się sytuacje, bez odkładania i nawarstwiania się niedokończonych figur. W ten sposób, domykając kolejne cykle energetyczne wycofania-kontaktu-wycofania, mamy pełen dostęp do swojej energii życiowej, nie uwięzionej w niedomkniętych figurach. Nie ma żadnych przeszkód - możemy żyć pełnią życia!
Obrazowo oddaje to metafora wagi:
Wyobraź sobie zwykłą wagę. Kiedy nic na niej nie ma, wskaźnik pokazuje zero. Kiedy położysz coś na szali, wskazówka przechyli się na odpowiednią wartość. Kiedy usuniesz ciężar, wskazówka powróci do zera. Ten punkt zero jest pierwotnym punktem. Kiedy znajdziesz swój pierwotny punkt, wtedy mogą się pojawiać dobre uczucia, złe uczucia, Twoja wskazówka będzie się przechylała raz w jednym, raz w drugim kierunku, ale to nie będzie miało znaczenia. Gdy uczucie minie, wskazówka powróci do zera.
Ale jeśli nie znalazłeś swojego pierwotnego punktu, to nawet, gdy zdejmiesz ciężki przedmiot z wagi, wskazówka nadal wskazuje dziesięć kilo lub tylko częściowo powraca do zera. Wtedy masz problem. Twoja waga nie waży dokładnie. Jeśli położysz na niej inny ciężki przedmiot, może się zupełnie zepsuć.
1
Otwarte wyrażanie tego, co czujemy, myślimy, chcemy i potrzebujemy jest przeciwieństwem gier psychologicznych. Erick Berne, podobnie jak Buber i Perls, uważa, że potrzeba kontaktu społecznego jest naszym podstawowym dążeniem. Jeśli nie potrafimy wejść w głęboki kontakt z innymi ludźmi, zastępczo poszukujemy tzw. głasków. Gry służą otrzymywaniu wsparcia w formie głasków i wyzwalaniu swoich ulubionych uczuć.
Postulat wyrażania uczuć i potrzeb wydaje się bardzo jasny: czuję złość - wyrażam złość, czuję smutek - wyrażam smutek itd. Jednak zarówno analiza transakcyjna jak i Gestalt zwracają uwagę na odgrywanie uczuć i uczucia zastępcze, będące nieodłączną częścią gier. Można z grubsza powiedzieć, że uczucia prawdziwe powstają z autentycznego, bieżącego kontaktu ze sobą i światem. Zaś powielanie pewnego schematu przeżywania czyli nawykowe i zastępcze przeżywanie pewnego typu uczuć np. złości zamiast smutku, lub lęku zamiast złości, wskazuje na odgrywanie uczuć.
Chyba każdy ma jakieś utrwalone wzorce przeżywania, spostrzegania, doświadczania i zachowania. Gestalt proponuje przede wszystkim świadomość tego, co jest naszą specyfiką, naszym wzorcem i ewentualnie poszerzanie wachlarza swoich możliwości. A więc, po pierwsze zobaczyć swoje, a po drugie, spróbować czegoś nowego, nie-swojego. Ciekawym ćwiczeniem jest zbadanie u siebie jakie uczucie (spośród podstawowych - szczęście, smutek, gniew, strach, ciekawość) przeżywam najczęściej, a jakie najrzadziej. Czy są uczucia, które omijamy? Lub nadmiernie lubimy przeżywać? Paradoksalnie może się okazać, że naszym "ulubionym", bo najczęściej wywoływanym uczuciem, nie jest radość lecz np. złość czy smutek. O przyjmowaniu wszystkich pojawiających się uczuć, bez unikania i odcinania się, mówi kolejna wskazówka Claudio Naranjo.
1 Sahn, S., "Tylko nie wiem. Nauczanie mistrza zen Seung Sahna w listach", wydanie wewnętrzne, Szkoła Zen Kwan Um str. 10-11.
| część 1 | część 2 | część 3 | część 4 | część 5 | część 6 | część 7 | część 8 | część 9 | część 10 |


© ZAUFAJ SOBIE. Gabinet psychoterapii i inspiracji, Warszawa, 2012