Dorota Janiak
Życie pełnią życia.
Wskazówki Gestalt. (część 1)
Początkowo to religia i filozofia zajmowały się tym, jak ulżyć ludziom w cierpieniu i pomóc im lepiej żyć. W XX wieku to zadanie przejęła częściowo psychoterapia. Różne szkoły psychoterapii mają różne wizje tego, kim jest człowiek i czego potrzebuje do szczęścia. Gestalt, zarówno w teorii jak i w praktyce, także ma taką wizję. Jej esencjonalnym skrótem są tzw. Wskazówki Gestalt Claudio Naranjo1
Aby przyjrzeć się temu, do jakiego życia zachęca Gestalt, odniosę się kolejno do tych wskazówek.
l. ŻYJ TERAZ. Zajmij się teraźniejszością, a nie przeszłością czy przyszłością.
Zarówno gestaltyści, jak i wszystkie wielkie tradycje duchowe stawiają sprawę jasno: przeszłość i przyszłość nie istnieją, jedyne, co istnieje naprawdę, to ten moment. Żyć w teraźniejszości to być w stu procentach obecnym w tej chwili.
Wydaje się, że małe dzieci i zwierzęta dużo bardziej niż my dorośli żyją w teraźniejszości. Fascynuje mnie to, jak dzieci potrafią cieszyć się, bawić, złościć i płakać - są jednym z tym co robią, całkowicie pochłonięte tym, czego doświadczają.
Większości z nas nie przychodzi to tak spontanicznie, zwykle ciałem jesteśmy tu, a umysłem daleko stąd, w innym miejscu i czasie.
Zastanawiam się, czemu tak trudno nam żyć w tu i teraz? Takie życie zdaje się być łatwiejsze, bo w danej chwili mamy tylko to, co mamy, nic więcej, nic mniej. To co nas oddziela od chwili obecnej to myślenie, zamiast doświadczania tego, co jest. Kto z nas nie zna tego czekania na wieczór, weekend, najbliższe święta, wakacje? A "życie to coś, co upływa, kiedy jesteśmy zajęci snuciem planów na przyszłość." (John Lennon)
Szczerze w to wierzę, że gdybyśmy umieli żyć w tu i teraz, żyłoby się nam lepiej, prawdziwiej, pełniej, w pewnym sensie lżej, bo bez niepotrzebnego bagażu. Od urodzenia każdy z nas zaczyna gromadzić swój podręczny bagaż doświadczeń i z czasem zaczyna się z nim robić naprawdę ciężko. Ten bagaż to niezakończone sprawy z przeszłości, które jak kalki nakładają się na teraźniejsze doświadczenia. W końcu nasza świadomość obrasta jak stajnia Augiasza - rzeczywista rzeczywistość coraz trudniej się do nas przebija. Nie widzimy jasno, nie słyszymy jasno, za to dużo nam się wydaje. Można nawet powiedzieć, że im mniej doświadczamy prawdziwej rzeczywistości, tym silniej wytwarzamy rzeczywistość urojoną. I mamy problem. A raczej masę problemów.
Jak z tego wybrnąć? Jak się obudzić do tu i teraz? Właśnie w ten punkt celuje terapia Gestalt, nie tylko mówi, że tak warto żyć, ale pomaga do tego dojść. To nie prawda, że przeszłość i przyszłość nie istnieją, wie o tym każdy, kto doświadczał wściekłości z przeszłości lub lęków o przyszłość. Przeszłość i przyszłość nie istnieją poza chwilą obecną, mogą być doświadczane tylko w teraźniejszości. I właśnie wtedy, gdy stają się częścią tu i teraz - mamy do nich pełen dostęp i możemy coś z nimi zrobić, podomykać swoje niedokończone sprawy, oczyścić naszą stajnię Augiasza.
1Zetknęłam się z różnymi wersjami tłumaczenia tych wskazówek. Dla potrzeb tego tekstu przetłumaczyłam i zestawiłam znane mi wersje.
© ZAUFAJ SOBIE. Gabinet psychoterapii i inspiracji, Warszawa, 2012